Energetyka w gminach

 DSC3028 

GOSPODARKA NISKOEMISYJNA ZACZYNA SIĘ

NA POZIOMIE GMINY

Podczas gdy w Warszawie toczyły się obrady polsko-niemieckiej konferencji „Gospodarka niskoemisyjna na poziomie gminy” w ramach cyklu „Warsaw Climate & Energy Talks”, w mieście panował smog, co dodatkowo podkreślało wagę konferencji.

Panel dyskusyjny „Warsaw Climate and Energy Talks” zrodził się w 2013 r. z inicjatywy ministerstw środowiska obu państw. Celem cyklu jest stworzenie platformy wymiany doświadczeń i wiedzy oraz zintensyfikowanie polsko-niemieckiego dialogu między podmiotami ze świata polityki, biznesu, nauki i społeczeństwa obywatelskiego.

Podczas spotkania, które odbyło się 15 grudnia 2016 r., omawiano kwestie dotyczące m.in. adaptacji do zmian klimatu oraz wykorzystania potencjału gospodarki niskoemisyjnej. Uczestnicy – polscy i niemieccy samorządowcy oraz eksperci zajmujący się kwestiami energii, ograniczenia emisji, ochrony środowiska i klimatu – dyskutowali m.in. o tym, co oznacza implementacja Porozumienia paryskiego dla miast i regionów.

– Główne zagrożenia świata zostały sformułowane podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r., takie jak wzrost temperatury, pogorszenie jakości wody i powietrza, zanik bioróżnorodności, degradacja gleb, wycinanie lasów. Przygotowano akty prawne (konwencje o pustynnieniu, ochronie bioróżnorodności, klimatyczną) mające chronić Ziemię i wdrażać zrównoważony rozwój, a więc rozwój gospodarczy powiązany z racjonalnym wykorzystaniem zasobów przyrodniczych i przestrzeganiem praw człowieka. Problemy, które określono w roku 1992 są nadal aktualne, a nawet się nasilają – mówił prof. Jan Szyszko, minister środowiska i dodawał, że zrównoważony rozwój jest niezwykle ważny w rozwiązywaniu problemów klimatycznych już na poziomie gminy, bo polityka klimatyczna daje szanse na odtwarzanie bioróżnorodności i jej ochronę. Podkreślał też, że gospodarka o obiegu zamkniętym realizowana w gminach, a więc m.in. działania oparte na budowaniu samowystarczalności energetycznej samorządów również przyczyniają się do efektywnej realizacji polityki klimatycznej.

– Polsko-Niemiecka Rada Środowiskowa spotyka się regularnie, współpracujemy też w kwestiach ochrony klimatu na poziomie europejskim i chociaż nie zawsze się zgadzamy, potrafimy się porozumieć. Wielokrotnie udowadnialiśmy, że w sprawach ochrony klimatu potrafimy zasypywać rowy, budować mosty i dochodzić do wspólnych rozwiązań – mówił Jochen Flasbarth, sekretarz stanu w Federalnym Ministerstwie Środowiska Republiki Federalnej Niemiec. Wspomniał też o projektach bilateralnych i o współpracy miast niemieckich i polskich. Niemieckie Ministerstwo Środowiska wspiera obecnie dwa projekty, które umacniają polsko-niemiecką współpracę w tym zakresie na poziomie lokalnym. Miasta partnerskie Szczytno i Herten oraz Łapy i Wunsiedel prowadzą aktywną wymianę doświadczeń w zakresie ochrony klimatu i jakości powietrza.

 

 DSC3027

Jochen Flasbarth, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Republiki Federalnej Niemiec oraz prof. Jan Szyszko, polski minister środowiska wzięli udział w polsko-niemieckiej konferencji „Gospodarka niskoemisyjna na poziomie gminy”.

 

– Gospodarka o obiegu zamkniętym realizowana lokalnie to rozwiązanie, które ogranicza negatywne zmiany klimatyczne. Jest to jednak działanie wymagające wysiłku, a także zmiany struktury regionów, które oparte są gospodarczo na węglu – mówił Jochen Flasbarth.

Miasta i gminy stoją przed wielkimi wyzwaniami, które są podobne w Polsce i w Niemczech. Rolf Nikel, ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce podkreślał, że działania w obszarze polityki klimatycznej i środowiskowej wymagają długofalowego planowania, które wykracza poza czas trwanie jednej kadencji parlamentu.

– Dlatego ważne jest wypracowanie konsensusu społecznego dla niezbędnych działań na poziomie lokalnym. Tylko w ten sposób można zagwarantować ciągłość zaangażowania na rzecz ochrony klimatu i zapewnić publicznym i prywatnym przedsiębiorcom bezpieczeństwo planowania. Nie należy również lekceważyć wyzwań natury finansowej. Żadna gmina w Niemczech nie jest w stanie samodzielnie udźwignąć kosztów związanych z działalnością w obszarze polityki klimatycznej. Rewitalizacja budynków i zastosowanie rozwiązań niskoemisyjnych w systemach ogrzewania i w transporcie wymagają zgodnej współpracy wszystkich stron.

Partnerstwa miast sprawdziły się jako bardzo dobre platformy wymiany. Chodzi o to, żeby uczyć się na przykładzie dobrych praktyk sąsiadów i nie powielać ich błędów – mówił ambasador Niemiec.

Grzegorz Jakuć, wójt gminy Turośl Kościelna, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin Górnej Narwi podkreślał, że gospodarka niskoemisyjna zaczyna się na poziomie gminy. Na terenie gmin Stowarzyszenia poddano termomodernizacji 31 dużych obiektów użyteczności publicznej, planowana jest wymiana taboru komunikacji zbiorowej, budowa ścieżek rowerowych, wymiana źródeł energii cieplnej i elektrycznej w 400 gospodarstwach domowych.

– W naszej gminie prowadzimy od kilku lat projekty związane z przejściem na gospodarkę niskoemisyjną, głównie dzięki inspiracji i współpracy z niemiecką Fundacją EuroNatur. To co odnotowujemy przede wszystkim to wzrost świadomości mieszańców – mówił Grzegorz Jakuć.

W Herten jeszcze w 2008 r. działały kopalnie zajmujące 60% powierzchni miasta, a pod ziemią pracowało 20 tys. górników. Dzisiaj to miasto jest znakomitym przykładem niskoemisyjnej transformacji.

– Drogi kolejowe pomiędzy kopalniami zamieniliśmy na ścieżki rowerowe, poddaliśmy termomodernizacji familoki, utworzyliśmy nowe miejsca pracy. Teraz przygotowujemy się do magazynowania energii pozyskanej z odnawialnych źródeł, aby wykorzystywać ją w okresach największego zapotrzebowania. Na działania związane z przejściem na gospodarkę niskoemisyjną otrzymaliśmy wsparcie z programów unijnych, ale też z budżetu Federalnego – mówi Fred Toplak, burmistrz miasta Herten.

Maciej Żywno, wicemarszałek województwa podlaskiego poinformował, że w obecnej perspektywie finansowej województwo podlaskie otrzyma 760 mln zł z Regionalnego Programu Operacyjnego na gospodarkę niskoemisyjną.

– Tak dużych pieniędzy, a tym samym tak dużego wsparcia dla inicjatyw samorządów lokalnych i przedsiębiorców, do tej pory nie było. Liczymy przede wszystkim na stabilizację w prawodawstwie związanym z ochroną środowiska, która pozwoli nam zaplanować harmonogram konkursów. Ostatnia nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii spowodowała, na skutek zmian w ustawie, odstąpienie od konkursu 120 przedsiębiorców i konkurs został odwołany – powiedział wicemarszałek Żywno.

W drugiej części konferencji podczas dyskusji panelowych poruszano tematy adaptacji do zmian klimatu, wykorzystania potencjału gospodarki niskoemisyjnej, mówiono także o doświadczeniach ze współpracy miast partnerskich. Głos zabierali przedstawiciele władz lokalnych i samorządowcy z Częstochowy, Bielska-Białej, Stuttgartu, Szczytna, Harten i Łap. O polsko-niemieckiej współpracy w zakresie gospodarki niskoemisyjnej mówili też Lutz Ribbe z Fundacji EuroNatur, sprawozdawca Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Wolfgang Degelmann, prezes Energievision Frankenwald e.V.

Lutz Ribbe przypomniał, że jeszcze 20 lat temu mówiono w Niemczech, że energia z odnawialnych źródeł energii przez długi czas nie będzie przekraczać 4% w bilansie energetycznym kraju, dzisiaj stanowi 32%. Prosumenci 20 lat temu nie mieli nic do powiedzenia, dzisiaj jest zupełnie inaczej. Na 1,5 mln dachów w Niemczech działają różnego rodzaju instalacje solarne i fotowoltaiczne.

– Energetyka odnawialna (w przeciwieństwie do konwencjonalnej, opartej na węglu) jest zdecentralizowana, dlatego bardzo ważne przy jej produkcji jest zaangażowanie lokalnych społeczności. Ważna jest zgoda mieszkańców na taką, a nie inną produkcję energii. Mamy w Niemczech ponad 1000 różnego rodzaju spółdzielni energetycznych, w które łączą się ludzie, aby razem produkować energię. Surowce naturalne – słońce, wiatr, woda, biogaz są w każdym regionie, również na Podlasiu, tam gdzie Fundacja EuroNatur realizuje projekt dotyczący koncepcji ochrony klimatu i wykorzystania energii odnawialnej – mówił Lutz Ribbe.

Wolfgang Degelmann z kolei przedstawił projekty energetyczne realizowane w Bawarii przez mieszkańców, na przykładzie gminy Frankenwald. Gmina ta leży na północy Bawarii, 50% jej powierzchni stanowią lasy, tak więc jest bardzo dużo biomasy, ale pokrywa ona zaledwie 10% zapotrzebowania gminy na energię. Jest to region rolniczy, nie ma zbyt wielu zakładów przemysłowych i występuje tu duże bezrobocie. Potrzebne były inicjatywy ożywiające gminę.

Mieszkańcy (139 tys. prywatnych odbiorców) wydawali rocznie 170 mln euro na zakup energii elektrycznej i 100 mln euro na zakup energii cieplnej, zasilając tym samym budżety Arabii Saudyjskiej, Rosji i innych eksporterów energii. Przeprowadzono analizę, która miała odpowiedzieć na pytanie, czy potencjał w regionie wystarczy na jego zaopatrzenie w energię. Okazało się, że tak, nawet z nadwyżką. Można wyprodukować 3 razy tyle energii elektrycznej, ile potrzeba, a nadwyżkę wykorzystać do produkcji energii cieplnej. Tak więc od początku było wiadomo, że transformacja energetyczna w gminie Frankenwald musi się udać. Dzisiaj jest to gmina, jak wiele podobnych w Niemczech, bioenergetyczna – sama zaopatruje się w energię, a zaoszczędzone pieniądze pozostają w regionie – mówił Wolfgang Degelmann.

Na zakończenie seminarium minister Jan Szyszko oraz wiceminister Jochen Flasbarth potwierdzili wsparcie dla ochrony klimatu i jakości powietrza na poziomie lokalnym.

Tekst i zdjęcia: Jacek Zyśk

Kontakt

Informacje kontaktowe:
 
Adres:
Krystyna Forowicz
ul. Miła 8 lok. 13
00-174 Warszawa
 
Telefon/fax: 22 750 30 31
               22 662 43 68
telefon kom.: 515 111 490
                501 608 400
                602 271 271
Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

 

Partnerzy